Sáng ngày 06 tháng 11 năm 2013, tại Đà Nẵng, Hội Luật gia Việt Nam và đại diện Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức giới thiệu chỉ số công lý năm 2012 và công bố mới về giám sát hiệu quả hoạt động các cơ quan tư pháp cấp tỉnh. Đồng chí Nguyễn Bá Sơn, Chủ tịch Hội Luật gia thành phố Đà Nẵng tham dự và đồng chủ trì Hội nghị.
Chỉ số Công lý đã giới thiệu một hướng tiếp cận mới để đánh giá kết quả tiến trình cải cách luật pháp và tư pháp đang diễn ra. Chỉ số Công lý được xây dựng trên cơ sở kết quả khảo sát 21 tỉnh, thành phố và tham khảo kinh nghiệm quốc tế về đo lường công lý, pháp quyền, quản trị quốc gia. Chỉ số Công lý năm 2012 dựa trên 5 trục nội dung về thực thi pháp luật và bảo đảm công lý là: Khả năng tiếp cận; Công bằng; Liêm chính; Tin cậy và hiệu quả; Bảo đảm các quyền cơ bản.
Trên cơ sở tổng hợp kết quả chỉ số của các địa phương, Báo cáo thực trạng về công bằng và bình đẳng dựa trên ý kiến của người dân năm 2012 đã đưa ra một số khuyến nghị chính sách sau đây:
Thứ nhất, tiến trình cải cách tư pháp cần được tiếp tục để bảo đảm công lý và các quyền cơ bản cho người dân trên cơ sở coi trọng mục tiêu phát triển con người hơn mục tiêu phát triển kinh tế.
Thứ hai, xây dựng hệ thống cơ quan hành chính và tư pháp cần ưu tiên và bảo đảm các mục tiêu hiệu quả, liêm chính, có thể tiếp cận, công bằng và dân chủ, đáp ứng các yêu cầu của người dân.
Thứ ba, các quyền hiến định cần được luật định và người dân cần được biết về các quyền cơ bản theo các chuẩn mực và pháp luật quốc tế về nhân quyền mà Việt Nam là một quốc gia thành viên.
Thứ tư, xây dựng một cơ chế bảo hiến theo hướng tôn trọng và bảo vệ các quyền dân sự và chính trị cơ bản trên thực tế.
Thứ năm, các cơ chế giải quyết tranh chấp dân sự cần được cải thiện theo hướng giảm thời gian thụ lý, tăng tính chuyên nghiệp, hiệu quả và trên hết là cần cải thiện niềm tin của người dân vào các thiết chế công.
Thứ sáu, dịch vụ hành chính tư pháp và bổ trợ tư pháp cần tiếp tục được đổi mới, đảm bảo thân thiện và dễ tiếp cận với người dân, đặc biệt là người nghèo và các nhóm yếu thế khác.
Thứ bảy, vai trò của các cơ quan dân cử trogn giám sát hoạt động tư pháp cần được tăng cường và cụ thể hóa.
Thứ tám, các cơ quan và cán bộ nhà nước cần có một cách tiếp cận mới về theo dõi và đánh giá các kết quả của các tiến trình cải cách, cụ thể là cải cách luật pháp và tư pháp.
Thứ chín, hệ thống hòa giải cơ sở cần được đánh giá thêm về vai trò và hiệu quả; đồng thời, cơ chế giải quyết khiếu nại, tố cáo ở các địa phương cần được nghiên cứu sửa đổi để bảo đảm quyền lợi của người dân, giảm tình trạng khiếu nại vượt cấp và kéo dài.
Chỉ số Công lý 2012 có thể được các cơ quan nhà nước và các tổ chức xã hội, người dân sử dụng theo một trong ba phương thức:
Một là, các kết quả của Chỉ số Công lý là các số liệu tổng hợp từ thực tế để đánh giá hiện trạng và phân tích chính sách nhằm triển khai có hiệu quả các tiến trình xây dựng hệ thống pháp luật và cải cách tư pháp đang được triển khai.
Hai là, có thể sử dụng các kết quả của Chỉ số Công lý để xác định cac smawtj còn hạn chế và bất cập trong việc bảo đảm công lý cho người dân.
Ba là, có thể sử dụng Chỉ số Công lý để xác định các mục tiêu cụ thể cho việc đẩy mạnh tiến trình cải cách tư pháp trong thời gian tới.
Phan Thanh Long
http://sotuphap.danang.gov.vn/88_33_852/Gioi_thieu_chi_so_cong_ly_nam_2012_va_cong_bo_moi_ve_giam_sat_hieu_qua_hoat_dong_cac_co_quan_tu_phap.aspx